CKUD „Lepa Radić“ Gradiška
BIOGRAFIJA UDRUŽENJA
Centralno kulturno-umjetničko društvo „Lepa Radić“ iz Gradiške predstavlja udruženje građana koji su okupljeni oko zajedničkog cilja, da njeguju i održavaju kulturnu baštinu i tradicionalne oblike narodne kulture. Skraćeni naziv Društva je CKUD „Lepa Radić“ Gradiška. Društvo radi na osnovu Zakona o udruženjima i fondacijama Republike Srpske, Statuta Društva i drugih akata.
Osnovano 1954. godine.
Istorija Društva
Emisija „Znanje imanje“
Utakmica: Jugoslavija – Austrija
Značajniji razvoj kulturno-prosvjetne djelatnosti u Gradišci dešava se nakon 1945. godine. U skladu s tim, nastoje se organizovati i kulturno-umjetnička društva. Prvo društvo koje je imalo kapacitete održivog rada osnovano je sredinom 1954. godine pod imenom KUD „Braća Ribar“ Bos. Gradiška. Društvo je okupljalo veliki broj omladine i ostalih entuzijasta te se izgradilo kao značajan subjekt ovog dijela društvenih djelatnosti opštine Gradiška. Društvo, 1963. godine, mijenja ime u KUD „Lepa Radić“ Bos. Gradiška. Razvijanjem kulturno-umjetničkog amaterizma u našoj opštini i široj okolini, javlja se potreba drugačijeg djelovanja. U tom smislu, 1973. godine, KUD se transformiše i reorganizuje i dalje nastavlja sa radom pod imenom Lepe Radić (narodni heroj rodom sa ovih prostora – Gašnica). Ova godina je od izuzetnog značaja za istoriju Društva, s obzirom da je od tog perioda, svojim rezultatima, organizacijom i veličnom, predstavlja jedno od najznačajnijih udruženja građana u opštini Gradiška. Početkom osamdesetih, KUD „Lepa Radić“ iz bivšeg đačkog doma prelazi u novoizgrađeni Dom kulture, kao jedan od prvih stanovnika ove ustanove. Ovim činom se stiču uslovi za još uspješniji rad. Razvoj i napredovanje KUD-a dešava se do početka devedesetih. U ovom periodu, iz objektivnih okolnosti, smanjuju se aktivnosti te na kraju i prestaju 1992. godine. S obzirom da KUD nikada nije formalno prestao sa radom, kasnije se, u nekoliko navrata, pokušava obnoviti rad. Konačno, nakon dvije decenije mirovanja, 2013. godine, obnavlja se rad Društva pod imenom Centralno kulturno-umjetničko društvo „Lepa Radić“ Gradiška.
Tokom skoro četiri decenije rada, kroz KUD su prošli mnogi članovi kao i mnogi rukovodioci. Svi zajedno, uz podršku društveno-političke zajednice, dali su veliki doprinos unapređenju rada i postizanju rezultata. KUD je nastojao da, u svojoj organizaciji, članovima ponudi više mogućnosti za uključivanje u aktivnosti, shodno sopstvenim mogućnostima i afini-tetima. U KUD-u je bilo organizovano više sekcija: igračka, pjevačka, muzička, dramska i literarna. Igračke grupe su okupljale mnogobrojne talentovane igrače što je, uz kvalitetan rad koreografa, predstavljalo pretpostavku za dobre rezultate. Pri KUD-u je radio jedan od najboljih horova u okruženju koji je na mnogim nastupima odnosio prve nagrade. Početkom osamdesetih, formira se pozorište u okviru KUD-a koje je izuzetan uspjeh postiglo predstavom „Hasanaginica“. Skoro svih godina rada, Društvo je imalo kvalitetne orkestre. U jednom periodu su radila dva orkestra: narodni i tamburaški orkestar. Tamburaški orkestar je učestvovao na otvaranju Zimskih olimpijskih igara u Sarajevu. KUD se predstavljao na najznačajnijim smotrama SFRJ, ali putuje se i van granica bivše države. Učestvuje u mnogobrojnim manifestacijama i TV emisijama.
Jul 2013. godine
Obnova rada
Ozbiljnije djelovanje na obnovi rada događa se početkom 2006. godine. Nažalost, ne uspijeva se u ovom naumu. Tek 2013. godine, kada se okuplja Inicijativni odbor za obnovu rada, konstatuje se neophodnost ponovnog aktiviranja KUD-a i utvrđuju se smjernice daljeg djelovanja.
U nedostatku neophodne dokumentacije i potrebe brzog djelovanja, zakazuje se obnoviteljska, odnosno Osnivačka skupština. Skupština, koju su činili stari članovi Društva kao i nove snage, 19.7.2013. godine u Kulturnom centru Gradiška donijela je Odluku o osnivanju CKUD „Lepa Radić“ Gradiška, kao nasljednika KUD „Lepa Radić“ Bos. Gradiška. Ovim činom su se stvorili formalno-pravni uslovi za daljnje korake u reaktiviranju rada. CKUD je, pored osnovnih ciljeva i zadataka, planirao da vrati i poboljša poziciju koju je nekada imao u Gradišci. Takođe, opredijelilo se da trajno funkcioniše kao otvoren KUD koji će svojim aktivnostima prilaziti članovima te uticati da se, u organizacionom i stručnom smislu, kulturno-umjetnički amaterizam naše opštine podigne na viši nivo. U skladu s navedenim, i odrednica „centralno“ u novom imenu sugeriše nastojanja CKUD-a.
Po prestanku aktivnosti 1992. godine, sva imovina KUD-a ostaje u tadašnjem sjedištu – Domu kulture. Nažalost, u tragičnom požaru ove ustanove, 2005. godine, izgorjelo je sve što je KUD nekada imao. Kroz dvije decenije mirovanja, Društvo je praktično zaboravljeno. Pokidane su sve veze i zaboravljeni svi rezultati koje su ranije postignuti kroz skoro četiri decenije rada. Ostalo je samo ime i nekoliko starih članova koji su podržavali rad, tako da se opet krenulo od samog početka. Prioritet je bio da se obavi upis u Registar udruženja kod nadležnog suda. S obzirom da je stručni kadar postojao, neophodno je bilo obezbijediti prostor za rad i obaviti upis članova.
Do kraja 2013. godine postignuti su zavidni rezultati. Za kratko vrijeme organizovan je rad u tri sekcije (igračka, muzička i pjevačka), odnosno, 11 grupa u kojima se radilo sa 160 članova. Sa članovima su radili: nastavnik muzičkog obrazovanja, koreograf, dipl. vaspitač za tradicionalne igre i magistar etnomuzikologije. Aktivnosti su se odvijale na 5 lokacija: OŠ „Danilo Borković“ Gradiška, tri objekta JPU „Lepa Radić“ Gradiška i u Spomen domu u Kočićevu.
CKUD „Lepa Radić“ Gradiška
Društvo danas
Društvo danas, osam godina nakon obnove rada, postaje sve stabilnije i respektabilnije društvo u Gradišci i šire. Pored svih problema sa koji karakterišu kulturno-umjetnički amaterizam kod nas, rad se odvija na zavodnom nivou te se postižu zapaženi rezultati. Društvo danas broji 365 članova.
Organizacija i stručni kadar
Društvo je organizovano kroz organke, sekcije i grupe. Pored grada, radi se u Krajišniku (Ogranak “Lijevče”) i Kočićevu (Ogranak “Mladost”). Članovi su raspoređeni u pet sekcija: igračka (mlađe dječije grupe, dječija, omladinska i rekreativne grupe), predškolska sekcija (vrtićke grupe), muzička sekcija (narodni orkestar), pjevačka sekcija (muška pjevačka grupa) i ostalo (uprava, počasni članovi, Aktiv žena, Klub prijatelja).
Od obnove rada, angažuju se stručna lica za direktan rad sa članovima: dipl. vaspitač za tradicionalne igre, master etnomuzikologije, etnomuzikolog, dipl. muzičari, nastavnik muzičkog vaspitanja, koreografi i drugi.
Prostor za rad
CKUD nema vlastiti prostor niti prostor dodijeljen na korištenje od strane lokalne zajednice. Prostor za direktan rad sa članovima je obezbjeđen plaćanjem zakupa, kompenzacijom ili dogovorom o saradnji sa javnim ustanovama i mjesnim zajednicama.
Kancelarijki prostor i adekvatan prostor za odlaganje i čuvanje sredstava za rad CKUD nije imao.
Danas Drštvo radi na osam lokacija u sqedećim mjesnim zajednicama: Centar, Senjak, Brestovčina, Nova Topola, Krajišnik i Kočićevo.
Aktivnosti
Pored održavanja proba – redovnog rada sa članovima i produkcije programa, Društvo se bavi nizom aktivnosti. Prije svega, administrativni rad je na zavidnom nivou i stvara preduslove za uspješan rad drugih segmenata udruženja. Najvećim dijelom se samostalno rekonstruiše i izrađuje narodna nošnja. Organizuju se manifestacije koje za cilj imaju kvlaitet programa i drugih sadržaja. Nastupa se na raznim manifestacijama predstavljajući prvenstveno igre i pjesme krajeva u kojima se radi. Takođe, organizuju se višednevne turneje i jednodenevni izleti koji uvijek podrazumijevaju dodatne sadržaje. Društvo je organizovalo niz radionica, seminara i drugih aktivnosti koje su imale za cilj unapređenje kulturno-umjetničkog amaterizma kao i kapaciteta KUD-a. Posteban akcenat se stavlja na realizaciju projekata te je do sada implementirano nekoliko značajnih projekata koje su sufinansirali: UNDP BiH, Savjet ministara BiH, Vlada Republike Srpske, Gradska uprava grada Gradiška, SAKUD RS i drugi.
Organi Društva
Prema Statutu CKUD-a, svi članovi Društva čine Zbor članova koji bira Skupštinu CKUD-a. Skupština predstavlja najviši organ upravljanja, a čine je 21 delegat. Oni biraju Upravni odbor, Nadzorni odbor i predsjednika CKUD-a. Upravni odbor je najviši organ upravljanja između sjednica Skupštine. Nadzorni odbor predstavlja kontrolni organ Društva koji se stara o praćenju zakonitog rada i poslovanja Društva. Predsjednik predstavlja i zastupa CKUD.
Saradnja
CKUD “Lepa Radić” ima značajnu saradnju sa institucijama, organizacijama, privrednim subjektima, fizičkim licima i drugima.
Saradnja se ostvaruje sa udruženjima kulturno-umjetničkog amaterizma iz Gradiške, Republike Srpske i šire. CKUD je član Saveza amaterskih kulturno-umjetničkih društava RS.
Posebna saradnja se ostvaruje sa Gradskom upravom grada Gradiška i JPU “Lepa Radić” Gradiška te sa mjesnim zajednicama Krajišnik i Kočićevo. Treba izvojiti i saradnju sa JU “Narodna biblioteka” Gradiška, Aktiv žena Kočićevo i OKUD “Petar Kočić” Nova Topola. Za društvo je značajna saradnja i sa medijima.
Promocija
Posebna pažnja se obraća na promociju rada i rezultata, odnosno javnost rada što je obaveza predviđena i Zakonom i Statutom. Pored direktnog kontakta sa članovima i publikom, medijska promocija je nezaobilazna. Najznačajniji dio promocije se odvija putem društvenih mreža: fejsbuk, instagram i tviter. Takođe, zvanična internet stranica je u funkciji od obnove rada. Informacije o društvu se nalaze i na Vikipediji, a u funkciji je i zvanični kanal na jutubu.
Lokalni mediji redovno prate sve aktivnosti CKUD-a: INFO+ kablovski kanal, Radio Gradiška, Radio Kozara te svi internet portali. Takođe, medijske kuće iz BIH i okruženja su prenosile priloge o CKUD-u, a članke mnoge dnevne novine.
CKUD "Lepa Radić" Gradiška 